این روزها صحبت از ایجاد "منطقه پرواز ممنوع" در بخشهایی از سوریه است. شاید یکی از سوالاتی که به ذهن آدمی خطور میکند این باشد که "پرواز ممنوع" در اصل به چه معناست. وقتی قرار است در منطقهای پرواز ممنوع اعلام شود چه اتفاقی صورت میپذیرد. آیا پرواز ممنوع صرفا ایجاد ممنوعیت در پرواز هواپیماها در آن منطقه است یا اینکه نوعی مقدمه چینی برای حمله نظامی به آن کشور است.
منطقه پرواز ممنوع چیست؟
"منطقه پرواز ممنوع" ((no-fly zone قلمرو یا منطقهای است که در آن هیچ هواپیمایی اجازه پرواز ندارد. این منطقه معمولا در فضای جنگی اعلام و اعمال میشود و به نوعی "خلع سلاح در آسمان آن منطقه " است و معمولا از هرگونه عملیات هواپیماهای جنگی در محدوده اعلام شده جلوگیری بعمل میآید. هواپیمایی که حریم منطقه پرواز ممنوع را نقض کند با توجه به شرایط اعلام شده مورد هدف قرار خواهد گرفت.
با توجه به اینکه مفهوم "منطقه پرواز ممنوع " خیلی جدید است و فقط در سه درگیری نظامی تا بحال به اجرا درآمده است مدت زمان و اهداف پرواز ممنوع دستخوش تغییر بوده و هیچ دستورالعمل و قاعده مشخصی برای اعمال یک چنین محدودیتی وجود ندارد.
قوانین بینالمللی درباره منطقه پرواز ممنوع چه میگویند؟
اختیارات قانونی برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در "فصل هفتم منشور سازمان ملل" ماده 42 آمده است. مطابق این ماده اگر دیپلماسی موفق به حل و فصل و رفع تهدیدی که متوجه صلح بینالمللی است نشود سازمان ملل اجازه میدهد "عملیاتی همانند تظاهرات، تحریم اقتصادی و عملیات نظامی از هوا، دریا و یا با توسل به نیروی زمینی به اجرا درآید".